Pessaria informatie voor Patiënten
Gebruiksvoorschriften Inbrengen en verwijderen van pessaria mag alleen uitgevoerd worden door daarvoor bevoegd en bekwaam personeel. Vervanging of herplaatsing door de patiënt zelf dient conform de voorschriften van de behandelend arts te worden uitgevoerd. Verwijdering en controle van het pessarium moet door bevoegd en bekwaam personeel, volgens de geldende voorschriften, uitgevoerd worden. Dit om innesteling van het pessarium in vaginale weefsels en fistelvorming te voorkomen. Nadat het pessarium is verwijderd, dient de vagina onderzocht te worden op infecties, ulceratis, bloedingen etc. Geadviseerd wordt om de patiënt, voor het inbrengen of verwisselen, te onderzoeken met gebruikmaking van een speculum. Pessaria worden schoon en niet-steriel aangeleverd en zijn patiënt gebonden producten. Ze mogen alleen bij dezelfde patiënt opnieuw worden ingebracht. Het opnieuw gebruiken van het pessarium bij andere patiënten kan tot kruisinfecties leiden.
Inbrengen van het pessarium Gebruik de gebruikelijke medische technieken om de juiste maat van het pessarium te bepalen. Teneinde de buigzaamheid van het pessarium te vergroten, kan het in heet water worden ondergedompeld, waardoor het materiaal tijdelijk zachter en soepeler wordt. Draag tijdens de gehele procedure steriele handschoenen. Haak uw middelvinger door de ring en druk met uw andere vingers de buitenranden naar elkaar toe totdat de binnenranden elkaar raken. Om het pessarium gemakkelijker in te kunnen brengen, kan gebruikgemaakt worden van een glijmiddel op waterbasis. Breng substantie aan op de voorrand van het pessarium. Houd het pessarium in verticale positie en breng het richting de bekkenbodem in. Positioneer het pessarium en zorg daarbij dat het pessarium op de benige rand achter de symfyse komt te liggen. Controleer of het pessarium goed ligt. Door de ring heen moet de cervix gevoeld kunnen worden en het pessarium dient overdwars in de vagina te liggen met de voorste rand in de symfyse en de achterrand in de fornix posterior.
Reinigen en desinfecteren van het pessarium Handmatig: Voordat het pessarium voor het eerst gebruikt wordt dient deze gewassen worden met een licht alkalisch wasmiddel of een verdunde zeepoplossing. Desinfecteer vervolgens het pessarium in 2000 ppm natriumhypochloriet of in 70% alcohol. Indien een van beide desinfecteermiddelen gebruikt worden, dan dienen de aanwijzingen van de fabrikant strikt worden opgevolgd. Machinaal: Reinig en desinfecteer het pessarium in de wasmachine op 90 graden voor 5 minuten. Het veelvuldig reinigen en desinfecteren van het pessarium kan het materiaal en dus het functioneren van het pessarium, negatief beïnvloeden. Om deze reden moet het pessarium, alvorens deze opnieuw te gebruiken, op het functioneren gecontroleerd te worden. Sterilisatie Verpakt in laminaat autoclaveren op 134 graden Celsius voor 3,5 tot 4 minuten.
Het aanmeten / inbrengen van een pessarium gebeurt tijdens een inwendig onderzoek. De arts schat via de schede met de vingers in hoe groot het pessarium moet zijn. Daarna wordt deze in de schede gebracht. Aan de voorzijde rust het pessarium boven het schaambeen, aan de achterzijde rust hij op de spieren van de bekkenbodem. Als een pessarium goed zit, voelt u hem niet. Een te kleine pessarium kan naar beneden zakken, een te grote pessarium kan pijnklachten geven. Soms is het nodig een aantal maten van pessaria uit te proberen, voordat de goede maat gevonden is. Het kan zijn dat een ingebrachte pessarium na het polikliniek bezoek naar beneden zakt. U kunt dan gerust proberen met uw vingers het pessarium in de schede naar boven terug te drukken. U kunt hierbij niets beschadigen. Mocht een pessarium blijven zakken of irriteren, dan kunt u hem zelf met een vinger naar buiten trekken. Ook dit kan geen kwaad. Neem de pessarium dan wel mee bij een volgend bezoek aan uw arts. Zelf een pessarium in- of uithalen U kunt ook irritatie voorkomen door de pessarium voor het slapengaan uit de schede te halen en hem ’s ochtends weer in te brengen. De wand van de schede kan dan ‘s nachts weer aansterken. Veel vrouwen vinden dat een eng idee, maar in de praktijk blijkt het meestal geen problemen op te leveren. U kunt zelf het beste beoordelen wat de beste houding is om dit te doen: liggend in bed, staand met bijvoorbeeld een been op een stoel, of zittend op het toilet. Sommige vrouwen hebben een partner die de pessarium voor hen in en uit de schede haalt. Zeker in het begin vragen vrouwen zich vaak af of de pessarium goed zit. Als u hem niet voelt zitten, betekent dit dat de pessarium goed geplaatst is. Als er pijnklachten zijn, probeer dan met een vinger de pessarium van plaats te veranderen. De schede is aan de bovenkant afgesloten. De pessarium kan dus nooit verdwijnen of op een verkeerde plaats terechtkomen. Bron: NVOG
Pessarium controleren en schoonmaken
Over het algemeen is het advies de pessarium elke drie tot zes maanden schoon te (laten) maken. U kunt dit zelf doen, door de pessarium uit de schede te nemen en onder de kraan schoon te borstelen. Daarna brengt u hem zelf weer in. Zolang u geen klachten van overmatige of bloederige afscheiding hebt, is controle van de pessarium niet noodzakelijk. Als het zelf uithalen en inbrengen van de pessarium voor u bezwaarlijk is, kan de gynaecoloog of de huisarts de pessarium voor u verschonen.
WAT VOELT U VAN EEN PESSARIUM?
Een goed passende pessarium voelt u niet zitten. Veel vrouwen zijn bang dat zij last zullen hebben van een pessarium bij gemeenschap, of dat hun partner de pessarium zal voelen. In de praktijk blijkt dit echter bijna nooit problemen op te leveren. Ook kunt u gerust tampons gebruiken als u nog menstrueert. Bron: NVOG
Een pessarium ligt dicht tegen de wand van de schede en drukt daar tegenaan. Daardoor kan irritatie van de wand van de schede ontstaan, met afscheidingsklachten als gevolg. Over het algemeen is deze afscheiding voor de overgang gering. Naarmate de overgang langer geleden is, wordt de schede droger en schraler. Een pessarium kan dan kleine drukwondjes geven met meer afscheiding als gevolg. Om dit te voorkomen adviseert de arts u vaak om oestrogenen hormonen in de schede te brengen: zij verstevigen de schede wand en houden deze soepel. Dit kan in de vorm van tabletten, een soort zetpillen of zalf. Het inbrengen van deze medicijnen een of enkele malen per week is over het algemeen voldoende om irritatie of drukwondjes te voorkomen. Soms blijkt na een aantal jaren dat u een andere maat nodig hebt. Ook kan een pessarium op langere termijn toch onvoldoende helpen of te veel irritatie van de schedewand geven. Een operatie is dan alsnog noodzakelijk. Soms blijkt een pessarium na een aantal jaren juist niet meer nodig te zijn. Bron: NVOG
PESSARIUM VOOR- EN NADELEN
Meningen van vrouwen en gynaecologen over voordelen en nadelen van een pessarium verschillen. Dit hangt samen met opvattingen over hoe vervelend het voor een vrouw is om een pessarium te dragen, en hoe over een operatie gedacht wordt. In tegenstelling tot een pessarium biedt een operatie natuurlijk een meer definitieve oplossing voor uw klachten. Een operatie heeft echter ook nadelen. Meestal zullen de klachten verbeteren, maar soms minder dan verwacht. Ook kunnen nieuwe klachten ontstaan, of treden complicaties op. De klachten kunnen na een aantal jaren terugkomen doordat een nieuwe verzakking ontstaat of doordat opnieuw incontinentie klachten optreden. Een goed passende pessarium geeft nooit echte complicaties. Wel komen de ,over het algemeen de goed te verhelpen, klachten over irritatie van de schede wand op oudere leeftijd nogal eens voor.
KEUZE VOOR EEN PESSARIUM OF EEN OPERATIE
De keuze tussen een pessarium of een operatie hangt natuurlijk af van de vraag of er een passende pessarium voor u beschikbaar is. Is dat niet het geval, dan is een operatie de enige overblijvende keuze, naast het doorleven met uw klachten. Als een pessarium wel past en uw klachten verhelpt, is het uw beslissing of u de pessarium wilt blijven gebruiken of toch voor een operatie kiest. Bij een pessarium is er altijd een kleine kans dat later alsnog een operatie uitgevoerd moet worden. Maar ook na een operatie is er altijd een kleine kans dat de klachten opnieuw optreden en dat een tweede operatie noodzakelijk is. Anders dan een aantal jaren geleden is een operatie op hogere leeftijd uit medisch oogpunt meestal niet bezwaarlijk. De voor- en nadelen van een pessarium en een operatie kunt u verder met uw gynaecoloog bespreken. Bron: NVOG
Vergoeding via zorgverzekeraar
In de basisverzekering wordt de pessarium vrijwel nooit vergoed. Bij sommige zorgverzekeraars valt het pessarium onder de medische hulpmiddelen. Dit betekent meestal dat u een bepaald bedrag per jaar mag declareren. Denk hierbij aan bedragen tussen de €100,– en €250,– . Andere zorgverzekeraars vergoeden een pessarium alleen als het om een bepaald soort verzakking gaat, bijvoorbeeld voor een baarmoeder verzakking. Meestal heeft u geen toestemming vooraf nodig van de zorgverzekeraar. Indien u het pessarium kan declareren moet u samen met de door ons geleverde factuur het voorschrift van uw huisarts en/of gynaecoloog opsturen. U moet de factuur van een pessarium eerst zelf aan ons betalen.